Dieta w Zespole Jelita Nadwrażliwego (IBS)

Czym jest zespól nadwrażliwego jelita

Dysfunkcje przewodu pokarmowego dotyczą ok. 4-25%  populacji z przewagą u kobiet z czego Zespół Jelita Nadwrażliwego cierpi ok. 11%.

Zespół jelita Nadwrażliwego jest chorobą czynnościową przewodu pokarmowego charakteryzującą się zaburzeniami w oddawaniu stolca( biegunki, zaparcia), którym często towarzyszy ból i/lub wzdęcia brzucha, które ustępują lub łagodnieją po wypróżnieniu.

Nadwrażliwość jelita jest dzielona na:

  • IBS z dominującą postacią zaparciową
  • IBS z dominującą postacią biegunkową
  • IBS-typ mieszany
  • IBS- niesklasyfikowany

Przyczyna na chwilę obecną nie jest poznana, jednak sugeruje się, że jest to zespół nakładających się na siebie czynników, tj:

  •  dysfunkcja szeroko rozumianej motoryki przewodu pokarmowego
  • zaburzenia czucia trzewnego i osi mózgowo-jelitowej
  • zaburzenia składu mikrobioty jelitowej, które najczęściej spowodowane jest dietą, przebytymi infekcjami układu pokarmowego,  stosowaniem antybiotyków, inhibitorów pompy protonewej (IPP) czy nadmierną higieną
  • czynniki infekcyjne, dietetyczne
  • czynniki psychologiczne. W 50-80% osób ze zdiagnozowanym ZJN występują zaburzenia lękowe, zaburzenia osobowości, depresja. Wówczas głównym elementem terapii jest psychoterapia i/lub leki p/depresyjne, p/lękowe, zalecone przez lekarza psychiatrę.

Diagnozy ZJN dokonuje lekarz pierwszego kontaktu lub lekarz gastroenterolog.

IBS wg IV Kryteriów Rzymskich charakteryzuje się następująco:

– jako nawracające bóle brzucha, co najmniej 1 raz na tydzień w ciągu ostatnich 3 miesięcy a początek mający co najmniej 6 miesięcy przed rozpoznaniem z dwoma lub więcej poniżej wymienionych kryteriów:

  • mający związek z defekacją
  • zmieniona częstość oddawania stolca
  • zmiana konsystencji stolca

Objawy dodatkowe to: dolegliwości poposiłkowe, dyspeptyczne, fibromialgia, ospałość, bóle głowy, bóle pleców, nocne oddawanie moczu, częste i naglące oddawanie moczu lub niepełne oddawanie moczu

Leczenie dietą

zdrowa dietaIstotnym elementem leczniczym IBS jest dietoterapia w oparciu o założenia tzw. Diety FODMAP.

Dieta opiera się na wykluczeniu bądź ograniczeniu produktów zawierających FODMAP, czyli produkty bogate w laktozę, fruktozę, oligosacharydy i poliole

Dieta opiera się na eliminacji w pierwszych 6 tygodniach produktów bogatych w FODMAP, następnie jadłospis jest rozszerzany o tolerowane produkty. Terapia dietą FODMAP nie jest łatwą dietą. Zaleca się konsultację z dietetykiem medycznym i zastosowanie dietoterapii opracowanej przez dietetyka, który uwzględni nie tylko właściwą eliminację produktów ale także zaproponuję żywienie zbilansowane i indywidualnie dobrane dla każdej potrzebującej osoby.

 

 

  PRODUKTY ZALECANE PRODUKTY NIEZALECANE
OWOCE Banany, cytryny, mandarynki, pomarańcze, maliny, truskawki, borówki, grejpfruty, melony, kiwi, papaja, jagody, winogrona, ananas Jabłka, gruszki, brzoskwinie, arbuzy, mango, owoce marynowane w sosie własnym z puszki, Morele, awokado, wiśnie, liczi, nektarynki, śliwki, owoce suszone
WARZYWA Marchew, seler, papryka, sałata, dynia, szczypior, pomidor, ogórki, papryka o wydłużonych strąkach, bakłażan, kabaczek, bataty, kiełki bambusa, kapusta pekińska, kukurydza, tofu Czosnek, cebula, brukselka, brokuły, karczochy, soczewica, fasola, grzyby, kalafior, szparagi, patisony, koper włoski, pory, buraki ćwikłowe, groszek zielony, kapusta, soja, napój sojowy, ciecierzyca
PRODUKTY MLECZNE Mleko bezlaktozowe, napoje roślinne( ryżowe, owsiane, orkiszowe), twarde i długodojrzewające sery Mleko i przetwory mleczne: twaróg, mascarpone, ricotta, mleko skondensowane, maślanka, jogurt, kefir, śmietana, bita śmietana, mleko: krowie, kozie, owcze, lody , sery żółte młode i miękkie

 

PRODUKTY ZBOŻOWE pieczywo bezglutenowe, mąka orkiszowa, chleb orkiszowy na zakwasie, płatki ryżowe, mąka owsiana, płatki owsiane, makaron bezglutenowy, ryż, komosa ryżowa Zboża:  pszenica, kuskus, makarony pszenne, żyto,

 

PRODUKTY BIAŁKOWE ZWIERZĘCE mięso, ryby, drób, jaja

 

 
ORZECHY, NASIONA orzechy włoskie, migdały, orzeszki ziemne, orzechy pekan, orzeszki piniowe, orzechy makadamia, ziarna sezamu, pestki dyni, nasiona słonecznika orzechy nerkowca, pistacje

 

INNE cukier kryształ, syrop klonowy,  stewia Ksylitol, mannitol, sorbitol, maltitol, syrop z agawy

 

Poza tym należy:zdrowa marchewka

  • unikać produktów smażonych
  • ograniczyć tłustych potraw
  • ograniczyć lub wyeliminować kawę
  • unikać alkoholu
  • spożywać regularne posiłki

 

Powyższe zalecenia  stanową ważny element leczenia IBS.

Jeśli chcesz być pewien, że pomimo wielu ograniczeń dietetycznych, Twoje żywienie pozostało zdrowe – skontaktuj się dietetykiem medycznym, z którym ustalisz plan żywieniowy w tej uciążliwej dolegliwości.

Anna Piaścik

Mgr dietetyk, mgr farmacji

żródło www.dietymedicago.pl

Dietoterapia czyli leczenie dietą

Nowoczesna dietoterapia

Dietoterapia, czyli leczenie dietą, jest zwykle prowadzona jako jedyna forma terapii wybranych chorób przewlekłych lub równolegle z farmakoterapią. Odpowiedni dobór diety do wprowadzonej farmakoterapii ma wpływ na jej skuteczność.

zdrowa dietaSubstancje zawarte w niektórych lekach wchodzą w interakcję z żywnością co wymaga wykluczenia z jadłospisu konkretnych składników, np. w przypadku stosowania niektórych leków p/zakrzepowych. Z drugiej strony natomiast, dietoterapia pozwala często na zminimalizowanie a nawet wykluczenie farmakoterapii, np. przy wysokim cholesterolu i/lub trójglicerydach wprowadzenie zmian w żywieniu skutecznie obniża wysoki cholesterol i trójglicerydy.

W zależności od problemu zdrowotnego z jakim się zmagamy żywienie będzie wyglądało inaczej np. w przypadku alergii pokarmowej dieta ma na celu całkowite wykluczenie uczulającego produktu.

Dzięki właściwie zbilansowanemu jadłospisowi możemy uzupełnić niedobory  mikro i makroelementy, obniżyć nadmierną masę ciała, poprawić profil lipidowy, obniżyć poziom wysokiej glukozy, zmniejszyć lub całkowicie wykluczyć dolegliwości ze strony układu pokarmowego.

Ważne by przed modyfikacją żywienia skonsultować się z wykwalifikowanym specjalistą dietetykiem medycznym.

Wskazania do dietoterapii

Dietoterapia ma ogromny wpływ na zapobieganie wystąpienia oraz leczenie schorzeń cywilizacyjnych m.in.

  • otyłość
  • cukrzyca, insulinooporność
  • miażdżyca
  • nadciśnienie tętnicze
  • choroby i dolegliwości układu pokarmowego-  refluks, zespół nadwrażliwego jelita, zgaga, wzdęcia, ból brzucha, biegunka, zaparcia
  • migreny
  • alergia i nietolerancję pokarmowa
  • choroby wątroby
  • choroby trzustki
  • wspomaganie żywieniowe w chorobach autoimmunizacyjnych tj. Celiakia, Hashimoto, Anemia złośliwa, RZS, Stwardnienie Rozsiane
  • choroby nowotworowe

Dolegliwości związane z niewłaściwym żywieniem na które wpływamy dietą to:

  • przewlekłe zmęczenie, zaburzenia koncentracji
  • problemy ze snem
  • bóle głowy
  • biegunki, zaparcia
  • obrzęki
  • wzdęcia
  • zgaga

 Skuteczność dietoterapii

cukrzyca a dietaGdy mowa o chorobach, których powstanie wynika bezpośrednio z nieprawidłowych nawyków żywieniowych, bądź występowaniu w jadłospisie uczulającego produktu, jesteśmy w stanie praktycznie całkowicie zniwelować dolegliwości. Problemy zdrowotne wynikające ze spożywania dużej ilości przetworzonego jedzenia, zbyt dużej ilości złego jakościowo tłuszczu czy węglowodanów nieuchronnie prowadzą nas do chorób układu pokarmowego lub układu krążenia. Gdy nie jest za późno efekt ten możemy dietą odwrócić jednak w wielu przypadkach potrzebna będzie farmakoterapia.

Odpowiednio dobrana dieta przez dietetyka klinicznego będzie właściwa dla danej osoby pod względem kalorycznym i odżywczym.

Dietoterapia może być jedynym skutecznym leczeniem albo może być prowadzona równolegle z farmakoterapią.

Przygotowanie do wizyty z dietetykiem

zdrowa dietaPrzed dobraniem odpowiedniej diety warto wiedzieć kilka rzeczy. Podstawowymi badaniami, które można zrobić by ukierunkować dietę są: glikemia na czczo, poziom insuliny we krwi, profil lipidowy czyli cholesterol całkowity, frakcje LDL i HDL, trójglicerydy, próby wątrobowe, morfologia, badanie ogólne moczu i inne specjalistyczne badania zlecone przez lekarza i właściwe dla danej jednostki chorobowej.

Dietoterapia jest jedną z metod leczenia wielu chorób. Nie zawsze jest to restrykcyjna dieta, często opiera się ona na podstawowych zasadach zdrowego odżywiania, które wprowadzone odpowiednio wcześnie są w stanie nie tylko leczyć chorobę ale także zapobiegać jej powstaniu.

Anna Piaścik

Mgr dietetyk, mgr farmacji

żródło www.dietymedicago.pl