Szczepienie przeciw HPV

Szczepienie przeciw HPV – garść informacji

szczepionka na hpvInfekcja ludzkim wirusem wirusem brodawczaka (human papilloma virus-HPV) jst głównym czynnikiem wywołującym śródnabłonkową neoplazję szyjki macicy (cervical intraepithelial neoplasia-CIN).Inne drobnoustroje stwierdzane w przypadkach CIN, jak wirus opryszczki typu 2 czy chlamydia trachomatis mogą wpływać na naturalny przebieg zakażenia HPV jak jego przedłużone utrzymywanie się lub progresiję CIN.

Zakażenia HPV wywołują raka szyki macicy,ale są też odpowiedzialne w dużym stopniu za raka odbytu,sromu i pochwy, poza tym w 30% za raka prącia i za ok.70% raka głowy i szyi.Powodują również łagodne brodawki narządów płciowych.

Zakażenie HPV jest najczęstszym zakażeniem przenoszonym drogą płciową.Szacuje się jego częstość  na ok.80% w ciągu całego życia u kobiet i mężczyzn głównie przed 45 rokiem życia i występuje przejściowo u około 50% aktywnych seksualnie osób.

Około 40 typów wirusa HPV( spośród ponad 100 typów ) wywołuje zakażenie śluzówki narządów płciowych i jamy ustnej.

Typy małego ryzyka – HPV 6 i 11 wywołują zmiany brodawkowate narządów płciowych oraz nawracającą brodawczakowatość dróg oddechowych.

Typy dużego ryzyka -HPV 16,18,31,33,35,39,45,51,52,56,58,59,68,73,82 wpływają na rozwój nowotworów.

Duża zakażalność wirusa HPV powoduje możliwość zakażenia na poziomie 40-60% już w trakcie jednego stosunku.

Układ odpornościowy organizmu zazwyczaj zwalcza zakażenie HPV które zwykle ustępuje w ciągu 24-36 miesięcy. W przypadku utrzymywania się zakażenia,dochodzi do progresji zmian komórkowych,określanych jako fazy dysplazji,a po kilku latach do rozwoju inwazyjnego raka

Najczęściej w zmianach nowotworowych szyjki macicy,sromu,pochwy,odbytu i prącia występuje typ HPV 16 i 18.Natomiast  wirusy o niskim potencjale onkogennym – typ HPV 6 i 11 odpowiadają za 90% przypadków brodawek płciowych czyli tzw kłykcin kończystych oraz za zmiany brodawkowate jamy ustnej,gardła i krtani.

Szczepionki stosowane w celu profilaktyki zakażenia nie zawierają wirusowego DNA i są bezpieczne dla osoby szczepionej.

Zalecenia i wytyczne stosowania szczepionki przeciwko HPV (opracowanie: Advisory Committee on Immunisation Practices przy Centers for Disease Control)

Szczepionki HPV

Dostępne są szczepionki dwuwalentne(HPV 16,18),czrerowalentne(HPV 6,11,16,18)i dziewięciowalentne(HPV 6,11,16,18,31,33,45,52,58) które mogą być stosowane u kobiet,natomiast cztero- i dziewięciowalentną można podawać również mężczyznom.

Wiek

Rutynowe szczepienia u dziewcząt powinny być wykonane w wieku 11-12 lat:serię szczepień można rozpocząć już od dziewiątego roku życia,ale też póżniej,czyli

w wieku 13-26 lat.Jeśli to możliwe,szczepienie powinno być wykonane przed rozpoczęciem kontaktów seksualnych i możliwą ekspozycję na HPV,ale dziewczęta  i kobiety po ewentualnym kontakcie z HPV również powinny być zaszczepione.

Szczepienie mężczyzn na HPV

Zalecane jest rutynowe szczepienie chłopców w wieku 11-12 lat.Szczepienia można zastosować od 9-tego do 21-go roku życia.Mężczyżni z upośledzoną odpornością mogą buć zaszczepieni do 26-go roku życia.

Droga podania

Szczepionki podaje się domięśniowo,najlepiej w mięsień naramienny.

Schemat szczepień

Wszystkie trzy szczepionki podaje się w trzech dawkach.Druga dawka po 1-2 miesiącach,trzecia po 6 miesiącach od pierwszej dawki.

Minimalny odstęp między pierwszą a drugą dawką to 4 tygodnie,natomiast między drugą a trzecią dawką to 12 tygodni.

Niewłaściwe dawki lub podane w mniejszych odstępach czasu powinny zostać powtórzone.

Przerwanie cyklu szczepień HPV

Serii szczepień nie trzeba powtarzać od początku.Drugą dawkę trzeba zastosować jak najszybciej a trzecią po minimum 12-tu tygodniach.Jeśli opóźnienie  dotyczy trzeciej dawki,trzeba ją podać jak najszybciej z zastosowaniem tej samej lub innej niż dotychczas szczepionki przeciwko HPV

Jednoczesne podawanie z innymi szczepionkami

Szczepienia przeciwko HPV można podawać z innymi szczepionkami jak przeciwko tężcowi,błonicy i krztuścowi czy czterowalentną przeciwko meningokokom,tego samego dnia ale w inne miejsce ciała.

Szczepienia u osób z niejednoznacznym lub nieprawidłowym wynikiem badania cytologicznego wymazu z szyjki macicy lub zakażeniem HPV

Szczepionka nie wykazuje działania terapeutycznego na istniejące zakażenie HPV lub zmiany w szyjce macicy.Może jednak chronić przed zakażeniem innymi typami HPV oraz chronić przed ponownym zakażeniem po leczeniu.

Przed szczepieniem nie jest potrzebne wcześniejsze badanie w kierunku DNA HPV czy przeciwciał przeciwko HPV.

Karmienie piersią

Kobiety karmiące piersią mogą być szczepione przeciwko HPV

Ciąża

kobieta w ciążySzczepienie podczas ciąży nie jest zalecane ze względu na zbyt małą ilość danych dotyczących bezpieczeństwa.Jeżeli kobieta jest w ciąży po rozpoczęciu serii szczepień,pozostałe dawki powinny być podane po zakończenie ciąży.

Szczepienie osób z upośledzoną odpornością

Szczepionki HPV są niezakaźne i można je podawać osobom z osłabioną odpornością wynikającą z chorób lub stosowanych leków.Skuteczność szczepionki może być mniejsza niż u osób z prawidłową funkcją układu immunologicznego.

Badania przesiewowe w kierunku raka szyki macicy u zaszczepionych kobiet

Wytyczne dotyczące przesiewowych badań dotyczących raka szyjki macicy u kobiet zaszczepionych nie ulegają zmianie.

W celu rozszerzenia zakresu immunizacji,osoby zaszczepione szczepionką 2 i 4 walentną mogą mieć zastosowaną szczepionkę 9-walentną.

Dziewczęta przed 15 rokiem życia ,które były zaszczepione co najmniej 2 dawkami szczepionki 2- lub 4-walentnej,mogą być doszczepione dwoma dawkami

szczepionki 9-walentnej podanymi w odstępie 6 miesięcy a po 15 roku życia doszczepienie wymaga pełnego cyklu trzech dawek(publikacja  Van Damme.”Vaccine 2016)

Dotychczasowe obserwacje potwierdzają nieco większą ochronę szczepionki 9-walentnej w profilaktyce zmian dysplastycznych,zwłaszcza wyższego stopnia ale

żadna ze szczepionek nie zapewnia całkowitej skuteczności.

Szczepienia znaczne zmniejszają ryzyko wystąpienia zmian wywoływanych przez zakażenie wirusem HPV ale nie eliminują ich całkowicie.Kobiety które były szczepione nadal powinny poddawać się rutynowym badaniom profilaktycznym.