Dieta w Zespole Jelita Nadwrażliwego (IBS)

Czym jest zespól nadwrażliwego jelita

Dysfunkcje przewodu pokarmowego dotyczą ok. 4-25%  populacji z przewagą u kobiet z czego Zespół Jelita Nadwrażliwego cierpi ok. 11%.

Zespół jelita Nadwrażliwego jest chorobą czynnościową przewodu pokarmowego charakteryzującą się zaburzeniami w oddawaniu stolca( biegunki, zaparcia), którym często towarzyszy ból i/lub wzdęcia brzucha, które ustępują lub łagodnieją po wypróżnieniu.

Nadwrażliwość jelita jest dzielona na:

  • IBS z dominującą postacią zaparciową
  • IBS z dominującą postacią biegunkową
  • IBS-typ mieszany
  • IBS- niesklasyfikowany

Przyczyna na chwilę obecną nie jest poznana, jednak sugeruje się, że jest to zespół nakładających się na siebie czynników, tj:

  •  dysfunkcja szeroko rozumianej motoryki przewodu pokarmowego
  • zaburzenia czucia trzewnego i osi mózgowo-jelitowej
  • zaburzenia składu mikrobioty jelitowej, które najczęściej spowodowane jest dietą, przebytymi infekcjami układu pokarmowego,  stosowaniem antybiotyków, inhibitorów pompy protonewej (IPP) czy nadmierną higieną
  • czynniki infekcyjne, dietetyczne
  • czynniki psychologiczne. W 50-80% osób ze zdiagnozowanym ZJN występują zaburzenia lękowe, zaburzenia osobowości, depresja. Wówczas głównym elementem terapii jest psychoterapia i/lub leki p/depresyjne, p/lękowe, zalecone przez lekarza psychiatrę.

Diagnozy ZJN dokonuje lekarz pierwszego kontaktu lub lekarz gastroenterolog.

IBS wg IV Kryteriów Rzymskich charakteryzuje się następująco:

– jako nawracające bóle brzucha, co najmniej 1 raz na tydzień w ciągu ostatnich 3 miesięcy a początek mający co najmniej 6 miesięcy przed rozpoznaniem z dwoma lub więcej poniżej wymienionych kryteriów:

  • mający związek z defekacją
  • zmieniona częstość oddawania stolca
  • zmiana konsystencji stolca

Objawy dodatkowe to: dolegliwości poposiłkowe, dyspeptyczne, fibromialgia, ospałość, bóle głowy, bóle pleców, nocne oddawanie moczu, częste i naglące oddawanie moczu lub niepełne oddawanie moczu

Leczenie dietą

zdrowa dietaIstotnym elementem leczniczym IBS jest dietoterapia w oparciu o założenia tzw. Diety FODMAP.

Dieta opiera się na wykluczeniu bądź ograniczeniu produktów zawierających FODMAP, czyli produkty bogate w laktozę, fruktozę, oligosacharydy i poliole

Dieta opiera się na eliminacji w pierwszych 6 tygodniach produktów bogatych w FODMAP, następnie jadłospis jest rozszerzany o tolerowane produkty. Terapia dietą FODMAP nie jest łatwą dietą. Zaleca się konsultację z dietetykiem medycznym i zastosowanie dietoterapii opracowanej przez dietetyka, który uwzględni nie tylko właściwą eliminację produktów ale także zaproponuję żywienie zbilansowane i indywidualnie dobrane dla każdej potrzebującej osoby.

 

 

  PRODUKTY ZALECANE PRODUKTY NIEZALECANE
OWOCE Banany, cytryny, mandarynki, pomarańcze, maliny, truskawki, borówki, grejpfruty, melony, kiwi, papaja, jagody, winogrona, ananas Jabłka, gruszki, brzoskwinie, arbuzy, mango, owoce marynowane w sosie własnym z puszki, Morele, awokado, wiśnie, liczi, nektarynki, śliwki, owoce suszone
WARZYWA Marchew, seler, papryka, sałata, dynia, szczypior, pomidor, ogórki, papryka o wydłużonych strąkach, bakłażan, kabaczek, bataty, kiełki bambusa, kapusta pekińska, kukurydza, tofu Czosnek, cebula, brukselka, brokuły, karczochy, soczewica, fasola, grzyby, kalafior, szparagi, patisony, koper włoski, pory, buraki ćwikłowe, groszek zielony, kapusta, soja, napój sojowy, ciecierzyca
PRODUKTY MLECZNE Mleko bezlaktozowe, napoje roślinne( ryżowe, owsiane, orkiszowe), twarde i długodojrzewające sery Mleko i przetwory mleczne: twaróg, mascarpone, ricotta, mleko skondensowane, maślanka, jogurt, kefir, śmietana, bita śmietana, mleko: krowie, kozie, owcze, lody , sery żółte młode i miękkie

 
PRODUKTY ZBOŻOWE pieczywo bezglutenowe, mąka orkiszowa, chleb orkiszowy na zakwasie, płatki ryżowe, mąka owsiana, płatki owsiane, makaron bezglutenowy, ryż, komosa ryżowa Zboża:  pszenica, kuskus, makarony pszenne, żyto,

 
PRODUKTY BIAŁKOWE ZWIERZĘCE mięso, ryby, drób, jaja

 

  
ORZECHY, NASIONA orzechy włoskie, migdały, orzeszki ziemne, orzechy pekan, orzeszki piniowe, orzechy makadamia, ziarna sezamu, pestki dyni, nasiona słonecznika orzechy nerkowca, pistacje

 
INNE cukier kryształ, syrop klonowy,  stewia Ksylitol, mannitol, sorbitol, maltitol, syrop z agawy

 

Poza tym należy:zdrowa marchewka

  • unikać produktów smażonych
  • ograniczyć tłustych potraw
  • ograniczyć lub wyeliminować kawę
  • unikać alkoholu
  • spożywać regularne posiłki

 

Powyższe zalecenia  stanową ważny element leczenia IBS.

Jeśli chcesz być pewien, że pomimo wielu ograniczeń dietetycznych, Twoje żywienie pozostało zdrowe – skontaktuj się dietetykiem medycznym, z którym ustalisz plan żywieniowy w tej uciążliwej dolegliwości.

Anna Piaścik

Mgr dietetyk, mgr farmacji

żródło www.dietymedicago.pl